PALAWAN (Thuû Ñoâ)- LYÙ KIEÁN TRUÙC: Thöa Sô, trong moät Baûn Thoâng Caùo Chung cuûa Vaên Phoøng Tuyeân UÙy Coâng Giaùo Vieät Nam, vaø cô quan CADP gôûi cho Coäng Ñoàng Ngöôøi Vieät taïi Palawan kyù ngaøy 27.8.1996, (chuù thích cuûa ngöôøi vieát: Toång Tuyeân UÙy cuûa VPTU/VN hieän nay laø Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Taøi, moät trong baåy vò trong Hoäi Ñoàng Quaûn Trò cuûa Giaùo Hoäi, cô quan naøy vaø cô quan CADP do Ñöùc Hoàng Y Sin, Giaùo Hoäi Phi, thaønh laäp vaøo thaùng 9 naêm 1975). Baûn thoâng caùo chung coù ñoaïn:
"Cho pheùp nhöõng thuyeàn nhaân ñöôïc thöû thôøi vaän taïi Phi moät thôøi gian". Vaäy "Thöû Thôøi Vaän" laø thöû nhö theá naøo? vaø noù coù raøng buoäc gì vôùi caùc ñieàu khoaûn "Thöôøng Truù, Taïm Truù, Hoài Höông Töï Nguyeän, Taùi Ñònh Cö theo dieän Gia Ñình Ñoaøn Tuï" trong Baûn Hieäp Öôùc kyù ngaøy 17.7.96 khoâng?
LEÂ THÒ TRÍU: "Daï vaâng. Noùi cho ñuùng, trong Baûn Hieäp Öôùc hoï khoâng coù noùi laø hoï seõ cho chuùng ta ñöôïc "Hoäi Nhaäp" ñaát nöôùc naøy vôùi tö caùch phaùp lyù. "Hoäi Nhaäp" coù nhieàu caùch. Ban ñaàu chuùng ta cöù "Hoäi Nhaäp Xaõ Hoäi" tröôùc, sau ñoù "Hoäi Nhaäp Phaùp Lyù" sau. "Hoäi Nhaäp Phaùp Lyù" laø moät coâng taùc daøi doøng, noù coù theå ñoøi hoûi moät ñeán hai naêm nöõa. Theo luaät phaùp cuûa Phi, nhöõng ngöôøi Vieät Nam muoán thöôøng truù ôû ñaây coù hai loái ñeå ñaït tôùi muïc tieâu ñoù...
"Thöù nhöùt laø mình ñi nhôø Luaät Sö vaän ñoäng ñeå ñöôïc moät quyeát ñònh cuûa haønh phaùp. Chính phuû Phi vaø Toång Thoáng Phi coù quyeàn kyù moät saéc leänh cho pheùp ngöôøi tò naïn ñöôïc quyeàn thöôøng truù. Thí duï nhö caùc tröôøng hôïp nhöõng phuï nöõ Vieät Nam theo choàng Phi veà nöôùc, nhöng khi qua ñeán ñaây, hoï bò choàng Phi boû rôi. Soá phaän cuûa nhöõng phuï nöõ naøy seõ ra sao ñöùng veà maët phaùp lyù?
"Toâi xin noùi roõ, keå töø ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1975 cho ñeán nay, nhoùm chò em ñoù coù hôn 700 ngöôøi. Baåy traêm phuï nöõ naøy phaûi chôø ñôïi suoát 20 naêm qua, cho ñeán thaùng 5 naêm 1995, moät Quyeát Nghò cuûa Chính Phuû Phi ra ñôøi cho pheùp "Maáy Baø Vieät Nam laáy Choàng Phi" ñöôïc ôû Thöôøng Truù taïi Phi. Hoï vaø con caùi cuûa hoï ñöôïc trôû thaønh Coâng Daân Phi ngay töùc khaéc sau khi ñaêng kyù Thöôøng Truù. Chuùng toâi nghó raèng caùi "Quyeát Nghò" naøy khoù coù theå xaåy ra laàn nöõa!...
"Nhöng... chuùng toâi cuõng coá môû moät cuoäc "Vaän Ñoäng Haønh Lang" ñoái vôùi caùc vò Daân Bieåu Nghò Só Phi, thuyeát phuïc hoï laøm caùi "Bia", ñöa ra nhöõng döï luaät cho ngöôøi Vieät Nam ôû ñaây luoân. Thöôïng Nghò Só Phi chæ coù 24 ngöôøi, vaän ñoäng hoï cuõng deã thoâi, nhöng Daân Bieåu coù ñeán haøng traêm ngöôøi, ñieàu naøy raát laø khoù khaên. Cho neân, khi môû ra cuoäc thaêm doø vaø chöông trình ghi danh cho ñoàng baøo Vieät Nam, chuùng toâi muoán coù con soá cuï theå ñeå bieát seõ coù bao nhieâu ngöôøi "Ñaêng Kyù Thöôøng Truù", bao nhieâu ngöôøi "Ñaêng Kyù Taïm Truù", vôùi con soá thoáng keâ naøy, vôùi khoaûng 60 phaàn traêm ñoàng baøo ñaêng kyù thöôøng truù, chuùng toâi seõ phaûi laøm ngay trong cuoäc "Vaän Ñoäng Haønh Lang" vôùi Quoác Hoäi Löôõng Vieän...
"Veà vaán ñeà "Taïm Truù". Taïm Truù coù nghóa raèng laø Thuyeàn Nhaân seõ ôû ñaây moät thôøi gian ngaén, sau ñoù hoï seõ ñi veà, (veà Vieät Nam). "Thöû Thôøi Vaän" laø ôû choã naøy ñoù. Soá ngöôøi naøy raát laø nhoû. (CT: thuû tuïc ñaêng kyù thöôøng truù, taïm truù seõ phaûi hoaøn taát tröôùc ngaøy 17.11.1996). Moät ñieåm khaù quan troïng maø chuùng toâi cuõng bieät ñaõi cho nhöõng ngöôøi "Taïm Truù", (vì chuùng toâi bieát roõ hoaøn caûnh töøng ngöôøi), ñoù laø nhöõng ngöôøi taïm truù: sau khi "Thöû Thôøi Vaän Moät Thôøi Gian", neáu hoï caûm thaáy laøm aên sinh soáng ñöôïc ôû Phi, hoï "Coù Theå Ñaêng Kyù Thöôøng Truù".
"Veà vaán ñeà Ñoaøn Tuï Gia Ñình, chuùng toâi cuõng nghó ñeán nhöõng tröôøng hôïp baø con coù thaân nhaân ôû Myõ hay ôû caùc nöôùc khaùc. Trong Baûn Hieäp Öôùc, khoâng coù ghi roõ thôøi gian chaám döùt Hieäp Öôùc, coù nghóa laø chính phuû coù theå chaám döùt Hieäp Öôùc baát cöù giôø naøo, hoaëc coù theå keùo daøi Hieäp Öôùc khoâng bieát ñeán ngaøy thaùng naøo. Do ñoù, Giaùo Hoäi vaø CADP, phaûi thöïc hieän chöông trình vaø keá hoaïch cöùu giuùp thuyeàn nhaân coù hieäu quaû, ñeå khoâng mang laïi söï thieät haïi cho thuyeàn nhaân...
"Giaû söû baát thình lình cuoái naêm nay chính phuû chaám döùt Hieäp Öôùc, maø chuùng ta chöa laøm ñöôïc ñieàu gì caû... thì noù cuõng keït! Nhöng... Ñöùc Cha vaø chuùng toâi cuõng saün saøng... choáng ñoái ñeå Hieäp Öôùc keùo daøi thôøi gian hôn...
"Veà vaán ñeà "Ñi Veà", ñoù laø ñieàu raát laø toát. Vì nhöõng ai caûm thaáy ôû laïi Phi khoâng ñöôïc nhö yù cuûa hoï, thì hoï coù quyeàn "Hoài Höông Töï Nguyeän". Ñoù laø ñieàu raát laø toát maø thoâi. Tröôùc khi Cao UÛy Lieân Hieäp Quoác chaám döùt chöông trình baûo trôï cho Traïi Tò Naïn Palawan (moät trong 6 Traïi toaøn nöôùc Phi), vaøo ngaøy 30.6.1996, Cao UÛy coù ñeå laïi moät soá tieàn cho chính phuû, duøng vaøo vieäc giuùp ñôõ cho ngöôøi "Hoài Höông Töï Nguyeän" coù giaáy tôø hôïp phaùp, coù veù maùy bay, vaø coù phöông tieän toái thieåu, cho böôùc ñöôøng veà laïi vôùi Queâ Höông. LKT: Thöa Sô, trôû laïi "Laøng Vieät Nam Palawan"; gaàn ñaây coù vaøi luoàng dö luaän cho raèng chính saùch "Thöôøng Truù" mang moät yù nghóa "Baét Buoäc" nhöõng thuyeàn nhaân phaûi ôû laïi Phi vónh vieãn, vaø hoï seõ khoâng coù cô hoäi ñi nöôùc ngoaøi nöõa, xin Sô coù theå noùi roõ hôn veà vaán ñeà naøy khoâng?
LTT: "Tröôùc heát, toâi muoán bieát töø khi anh ñeán ñaây, anh ñaõ phoûng vaán ñöôïc bao nhieâu ngöôøi ñeå anh coù theå keát luaän raèng ñoù laø "Dö Luaän"? Tuy nhieân neáu anh ñaõ duøng caùi chöõ "Dö Luaän" thì toâi cuõng xin löu yù quí ñoäc giaû, thính giaû: beân ngoaøi ñöøng hieåu laàm "dö luaän" coù nghóa laø ñaõ ñuùng 90 phaàn traêm hay 50 phaàn traêm! Tuy nhieân, ñaây laø moät caâu hôûi raát hay, nhaát laø ñoái vôùi yù nghó cuûa ñoàng baøo haûi ngoaïi... Thaät ra toâi ñaõ tìm hieåu khaù nhieàu, veà beà roäng cuõng nhö beà saâu cuûa vaán ñeà tò naïn, chöù khoâng rieâng gì ôû... Palawan. Toâi xin noùi raèng:
"Theá Giôùi ñaõ ñi ñeán moät caùch giaûi quyeát sau bao nhieâu naêm, theá giôùi ñaõ ñaët ra caâu hoûi: Khoâng nhaän ngöôøi Vieät Nam tò naïn nöõa coù ñöôïc khoâng?...
"Caâu hoûi ñaõ ñöôïc traû lôøi vaøo ngaøy 30.6.96. Nhöõng ngöôøi tò naïn khoâng coøn mô moäng, khoâng coøn mong öôùc gì nöõa heát. Vì vaäy, khi chuùng toâi môû ra chöông trình "Ghi Danh" ñeå ôû laïi Phi, chuùng toâi ñöa ra hai caâu hoûi raát roõ raøng cho ñoàng baøo. Ñoù laø ñoàng baøo muoán "Thöôøng Truù" hay "Taïm Truù". Trong nhöõng tröôøng hôïp ñoù, ñoàng baøo coù hoûi "Thöôøng Truù laø laøm sao"? vaø "Taïm Truù laø laøm sao"?
"Chuùng toâi coù nhöõng buoåi sinh hoaït vôùi ñoàng baøo, giaûi thích, phaän bieät, lôïi haïi. Ñaëc bieät, Ñöùc OÂng Nguyeãn Vaên Taøi ñaõ toå chöùc nhöõng "Ñeâm Khoâng Nguû" ôû trong Traïi Palawan ñeå moïi ngöôøi cuøng moå xeû. Ñieåm moå xeû quan troïng maø chuùng toâi muoán cho ñoàng baøo hieåu raèng: "Caùi Hieäp Öôùc kyù ngaøy 17.7.96 khoâng baét chuùng ta ôû laïi, nhöng Hieäp Öôùc cuõng chöa cho chuùng ta ôû laïi"... Hieäp Öôùc môùi chæ laø con ñöôøng daãn tôùi "Ngaõ Ba"...
"Cho neân chuùng toâi muoán bieát ñoàng baøo muoán caùi gì? ñoàng baøo öôùc nguyeän caùi gì? chuùng toâi muoán bieát thuyeàn nhaân Vieät Nam ôû Phi ñeán ñaây vì "Tò Naïn Chính Trò"? hay "Tò Naïn Kinh Teá"? hay chæ muoán "Ñi Ngoaïi Quoác vôùi Thaân Nhaân? hay ñeán ñaây vì "Lyù Töôûng Töï Do"?... ñeå töø ñoù chuùng toâi baét tay vaøo vieäc...
"Neáu khoâng coù ngöôøi muoán ôû laïi ñaây vì "Lyù Töôûng Töï Do" thì chuùng toâi cöïc khoå xin cho hoï ôû laïi ñaây ñeå laøm caùi gì? ñeå laøm caùi gì?
"Neáu caùi chuyeän maø toâi bieát raèng khoâng coù ai muoán ôû laïi Phi thì toâi... toâi... toâi cuoán goùi ra ñi raát laø deã daøng!!! (Chuù Thích cuûa ngöôøi vieát: cuoäc phoûng vaán ñeán ñaây phaûi taïm ngöng moät phuùt, vì treân ñoâi maét Sô Pascale ñoû heo).
"... Toâi qua ñaây du hoïc veà ngaønh Xaõ Hoäi Hoïc töø naêm 1972, toâi soáng ôû ñaây hai möôi maáy naêm roài. Öôùc nguyeän cuûa toâi laø ñöôïc veà Vieät Nam phuïc vuï cho ngöôøi ngheøo. Caùc Sô, caùc Meï Beà Treân ôû Vieät Nam goïi toâi haõy mang baèng caáp veà ñaây, ngöôøi ngheøo khoå coøn nhieàu laém! Taïi sao toâi laïi phaûi ôû ñaây? Taïi sao toâi phaûi ôû trong caùi Traïi ngheøo naøn raùch naùt naøy ñeå höùng chòu nhieàu cöïc khoå? Vôùi baèng caáp cuûa toâi, caùc Tröôøng Ñaïi Hoïc ôû Manila saün saøng môøi toâi daäy hoïc. Taïi sao toâi laïi choïn nhöõng thuyeàn nhaân treân Ñaûo Palawan?... LKT: Thöa Sô, sôû dó caâu hoûi naøy ñöôïc ñaët ra laø vì hieän nay ôû haûi ngoaïi, loøng thöông xoùt thuyeàn nhaân ñang daâng cao ñoä, coù nhieàu khi cao quaù möùc "thöïc teá"! hôn nöõa, hieän nay, cuõng ôû taïi Phi, treân boán hoøn ñaûo lôùn, caû ngaøn Thuyeàn Nhaân troán Traïi ñang aån naùu vaø sinh soáng khaép nôi, chaéc chaén soá ngöôøi naøy khoâng ñöôïc thoâng tin ñaày ñuû. Nhö vaäy, luoàng dö luaän cuõng coù yù nghóa cuûa noù, mong Sô hieåu cho...
LTT: "Toâi cuõng vöøa noùi vôùi anh raèng laø: Chính Phuû Phi hoï khoâng haøo höùng laém trong vieäc giöõ ngöôøi Vieät Nam ôû laïi ñaây. Ngay caû Giaùo Hoäi Phi cuõng khoâng ñuû khaû naêng ñeå baûo ñaûm cho Thuyeàn Nhaân coù moät töông lai saùng laïn... Chöa coù ai daùm ñem danh nghóa gì ñeå duï doã ngöôøi Vieät Nam ôû laïi Phi!... Giaûi phaùp Phi Luaät Taân tuy khoâng hoaøn toaøn nhö moät giaûi phaùp "Ñeä Tam Quoác Gia", nhöng chuùng ta ví nhö ngöôøi ñi treân bieån, saép chìm roài...
"Anh coù ñoïc ñöôïc hai "Caâu Ñoái" treân Baøn Thôø Toå Quoác hoâm buoåi Leã khoâng? Toâi xin ñoïc laïi hai caâu naøy ñeå noùi leân taâm tình cuûa ngöôøi Thuyeàn Nhaân khoâng coøn loái thoaùt:
"Sôn Cuøng Thuûy Taän Nghi Voâ Loä "Lieãu AÙm Hoa Minh Bieät Nhaát Thoân"...
LKT: Soá tieàn mua Ñaát cuûa Giaùo Hoäi laø ôû ñaâu? coù söû duïng soá tieàn gaây quó cuûa ñoàng baøo haûi ngoaïi trong vieäc mua Ñaát khoâng? Giaùo Hoäi coù nghó ñeán vieäc mua Ñaát ôû gaàn Thuû Ñoâ Manila, thay vì mua mieáng Ñaát ôû Palawan, maø coù nhieàu ngöôøi cho raèng ñoù chæ laø moät "Khu Kinh Teá Môùi"?
LTT: "Nhö anh bieát, chuùng toâi laøm vieäc cuõng phaûi coù "Döï Phoùng". Naêm 1994, khi chuùng toâi ñöa "Döï AÙn" ñeán cho oâng Toång Thoáng Phi Ramos vaø noùi raèng laø: "Thöa oâng Toång Thoáng, neáu oâng ñeå cho Giaùo Hoäi lo cho ngöôøi Vieät Nam, chuùng toâi ñaõ coù moät caùi quó ñeå lo cho hoï. OÂng ñöøng coù lo..."
"Chuùng toâi coù theå noùi ngay raèng, vaên phoøng CADP ñaõ döï phoùng coù ñöôïc khoaûng 400,000 ñoâ la. Khi ñaõ döï phoùng soá tieàn treân, chuùng toâi khoâng bao giôø mô moäng nhieàu hôn laø coù moät mieáng Ñaát ñoä khoaûng 200,000 ñoâ la, sau ñoù chuùng toâi hoâ haøo coå ñoäng ngöôøi Vieät Nam xin caây xin laù, xuùm nhau laäp "Laøng". Chuùng toâi chöa bao giôø coù caùi "Moäng" moät ngoâi nhaø Ñeïp, nöôùc daãn voâ tôùi nhaø, coù ñöôøng xaù, coù nhöõng tieän nghi veà vaät chaát, veà tinh thaàn v.v...
"Khi döï ñònh veà "Ngoâi Laøng Ngheøo" ñaàu tieân, toâi nghó raèng vôùi 400,000 ñoâ la coù theå ñuû. Nhöng maø baây giôø, vôùi söï ñoùng goùp cuûa ngöôøi Vieät Nam haûi ngoaïi, chuùng toâi ñaâu daùm laøm quí vò xaáu maët! Noù buoäc phaûi coù moät caùi "Laøng". Noù buoäc phaûi coù moät "Ñeàn Thôø", "Ñeàn Thôø Toå Tieân". Noù buoäc phaûi coù moät khu ñaát ñeïp, trong khu ñaát choïn loïc ñoù, nhöõng cô sôû toân giaùo cuûa Phaät Giaùo, Coâng Giaùo, Cao Ñaøi, Hoøa Haûo, Tin Laønh, vaø ngay caû Thieàn Ñöôøng (Giaùo Phaùi Thanh Haûi), cuõng phaûi ñöôïc xaây caát khang trang...
"Khi toâi tham khaûo yù kieán naøy vôùi ñoàng baøo trong Traïi, ñoàng baøo noùi vôùi toâi moät ñieàu laøm toâi muoán khoùc: "Sô ôi! bao nhieâu naêm roài chuùng toâi ôû moät caên nhaø maø chuùng toâi nghe nhaø beân kia than thôû, chöûi maéng laãn nhau, baåy taùm naêm trôøi chuùng toâi chöa coù moät caùch ly toái thieåu, chuùng toâi chöa bao giôø coù moät cuoäc soáng rieâng tö, coù moät maùi aám gia ñình ñuùng nghóa, baây giôø, duø ngheøo caùch maáy, cuõng xin cho chuùng toâi coù moät ñôøi soáng rieâng tö khoâng phaûi chung ñuïng nöõa..."
"Moät öôùc nguyeän nhoû beù, ñôn sô nhö vaäy, laøm sao chuùng toâi khoâng suy nghó! Nhö vaäy, nhaø seõ phaûi coù phoøng, nhaø seõ phaûi coù tieän nghi, duø laø tieän nghi ñaïm baïc, vôï choàng treû coù phoøng rieâng, vaø con caùi coù theå coù caùi giöôøng, caùi giöôøng taàng chaúng haïn...
"Khi Ñöùc Giaùm Muïc ñeán ñaây noùi chuyeän vôùi ñoàng baøo vôùi "Döï AÙn 400,000 ñoâ la", Ñöùc Giaùm Muïc noùi: "Caùc con ôi, Giaùo Hoäi ngheøo laém, chæ coù baáy nhieâu tieàn thoâi, caùc con coù theå töï tuùc khoâng?" Töùc thì ñoàng baøo reo hoø leân vaø voã tay la lôùn: "Chuùng con seõ töï tuùc!"
"Khi Giaùo Hoäi höùa cho Ñaát ñoàng baøo, luùc ñoù chuùng toâi môùi coù 400,000 ñoâ la, vaø ngoâi Laøng ñöôïc döïng leân treân mieáng Ñaát coù theå mua ñöôïc. Giaù Ñaát ôû Traïi Palawan cuõ naøy hieän nay laø 1000 Peses moät thöôùc vuoâng. Coøn nhö theo anh hoûi, taïi sao khoâng mua Ñaát ôû Manila, xin thöa: Giaù Ñaát ôû treân ñoù giaù 5000 ngaøn Pesos moät thöôùc vuoâng. Tieàn ñaâu mua noåi, ñoù laø chöa keå ñòa phöông ñoù hoï coù cho mua Ñaát ñeå xaây "Laøng Vieät Nam" hay khoâng! Trong khi ñoù, moät thöôùc Ñaát ôû ñaây giaù 100 pesos.
"Cuoái cuøng, vôùi söï giuùp ñôõ taän tình cuûa Thò Tröôûng Palawan, chuùng toâi ñaõ mua ñöôïc khu Ñaát maø chuùng toâi cho raèng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa chuùng toâi. Khu Ñaát maø anh döï Leã Ñaët Vieân Ñaù daàu tieân, chæ caùch trung taâm thaønh phoá coù 13 caây soá, naèm theo con ñöôøng lôùn daãn vaøo caùc Khu Trung Taâm Du Lòch Quoác Gia, chaïy doïc theo bôø bieån, khí haäu toát, keá beân coù Khu Sieâu Thò Palawan môùi môû, moät con suoái nhoû vaét ngang, trong töông lai coù theå phaùt trieån caùc keá hoaïch Kinh Teá, Du Lòch v.v... Khu ñaát naøy chuùng toâi mua khoaûng 8 trieäu Pesos, roäng 8 hecta. (Moät ñoâ la Myõ aên 26 Pesos).
LKT: Moät ngoâi Nhaø trong Laøng trò giaù bao nhieâu, vaø ñaõ coù bao nhieâu ngöôøi ñaêng kyù thöôøng truù ôû trong Laøng?
LTT: "Nhaø coù ba loaïi, loaïi 1 daønh cho Gia Ñình coù 5 ngöôøi trôû xuoáng, loaïi 2 daønh cho gia ñình coù 5 ngöôøi trôû leân, loaïi 3 daønh cho vôï choàng son. Moäi ngoâi Nhaø ñoå ñoàng khoaûng 2,500 ñoâ la. Hieän nay, vaên phoøng 1 CADP ôû Manila ñang nhaän ñôn "Thöôøng Truù" cuûa ñoàng baøo caùc nôi tìm veà. Vaên Phoøng 2 ôû trong Traïi Palawan ñaõ nhaän khoaûng 480 ñôn cuûa Gia Ñình xim Thöôøng Truù. Vôùi toác ñoä thi coâng hieän nay, chuùng toâi coù 12 nhoùm xaây döïng. Moãi nhoùm phaûi hoaøn thaønh moät caên nhaø trong moät ngaøy. Nhö vaäy, neáu tieán trình xaây döïng ñeàu ñaën, chuùng toâi hy voïng "Khaùnh Thaønh Laøng Vieät Nam" taïi Palawan vaøo ngaøy "Teát" cuûa Daân Toäc Vieät trong ñaàu naêm 1997." LKT: Cho ñeán nay, Giaùo Hoäi Phi ñaõ nhaän ñöôïc bao nhieâu tieàn gaây quó töø haûi ngoaïi?
LTT: "Cho ñeán nay (16.10.96), theo toâi bieát... tuy chöa ñöôïc chính xaùc laém, nhöng Giaùo Hoäi ñaõ nhaän ñöôïc khoaûng moät trieäu moát, trieäu hai gì ñoù, coù leõ toâi seõ goïi ñieän thoaïi leân Manila ñeå bieát chính xaùc ñieàu naøy vaø seõ traû lôøi anh sau. Nhöng toâi bieát moät ñieàu laø khi Ñöùc Cha (Ñöùc Giaùm Muïc Ramon Arguelles) ñi veà khoâng mang theo moät ñoàng xu naøo heát, vì tieàn seõ ñöôïc chuyeån qua töø töø!...
LKT: Luùc Ñöùc Giaùm Muïc Ramon Arguelles ñaêng ñaøn noùi chuyeän treân "Dieãn Ñaøn Thuyeàn Nhaân" ôû Westminster, Nam California, Ngaøi coù noùi laø: Giaùo Hoäi saün saøng chia seû soá tieàn gaây quó cho caùc toå chöùc giuùp ñôõ cho nhöõng thuyeàn nhaân ôû Thaùi Lan, Nam Döông... Baây giôø vôù söï phaùt trieån qui moâ cuûa "Laøng Vieät Nam" ôû Palawan, soá tieàn gaây quó coù ñaùp öùng ñuû cho Laøng Vieät Nam khoâng? vaø luùc aáy, Giaùo Hoäi coù saün saøng chia seû khoâng?
LTT: "Vieäc xaây döïng Laøng Vieät Nam ôû Palawan ngay töø luùc ñaàu ñaõ raát uyeån chuyeån. Tuøy theo soá tieàn maø chuùng toâi coù keá hoaïch phaùt trieån. Nhöng Ñöùc Giaùm Muïc ñaõ noùi nhö theá, thay vì söû duïng heát soá tieàn gaây quó, chuùng toâi coù theå caét giaûm ñeå chia seû cho thuyeàn nhaân ôû nhöõng nôi khaùc, neáu coù nhöõng coâng trình xaây döïng "Laøng" cho thuyeàn nhaân Vieät ôû Hoàng Koâng, ôû Thaùi Lan, neáu phaûi chia ñoä khoaûng 300,000 ñoâ la cuõng phaûi chia, ñoù laø ñieàu hôïp lyù, hôïp tình.
" Tuy nhieân, nhö hoài naõy toâi coù noùi, hieän nay, chuùng toâi ñaõ nhaän ñöôïc ñôn xin thöôøng truù cuûa 480 gia ñình, töùc laø chuùng toâi phaûi laøm 480 caên nhaø cô baûn, chöa noùi ñeán Nhaø cho ngöôøi "Taïm Truù", trong luùc keá hoaïch mua Ñaát ban ñaàu, chuùng toâi döï kieán mua mieáng Ñaát ñeå caát khoaûng 300 caên nhaø maø thoâi...
"Coù nghóa laø saép tôùi ñaây, chuùng toâi phaûi mua theâm Ñaát, chuùng toâi coøn phaûi nghó tôùi khu thöông maïi, kinh teá, haàu phaùt trieån cho "Laøng". Tuy vaán ñeà naøy môùi chæ naèm trong keá hoaïch, nhöng baét buoäc chuùng toâi phaûi nghó tôùi, vaø toâi mong moûi ñoàng baøo haûi ngoaïi goùp tay vaø hoã trôï, cho nhöõng coâng trình coâng aên vieäc laøm cuûa "Laøng Vieät Nam Töï Trò".
LKT: Thöa Sô, coù leõ cuoäc phoûng vaán hoâm nay taïm chaám döùt nôi ñaây, thaät ra, coøn khaù nhieàu vaán ñeà "Thôøi Söï Noùng Boûng" khaùc neáu ñöôïc pheùp seõ xin yù kieán cuûa Sô. Chuùc Sô coù nhieàu söùc khoûe vaø chuùc "Laøng" coù nhieàu söùc kheûo.
LTT: "Xin cho toâi gôûi lôøi khaâm phuïc tinh thaàn töông trôï thuyeàn nhaân cuûa ñoàng baøo Vieät Nam Haûi Ngoaïi, vaø... caùm ôn anh."