QUAÄN CAM (LKT)-Khi Nguyeãn Xuaân Hoaøng noùi lôøi môû ñaàu cho buoåi ra maét taùc phaåm "Ñoàng Coû" cuûa Nhaø Vaên Nguyeãn Ñình Toaøn, vaøo chieàu Thöù Baåy, muøng 9 thaùng Ba naêm 1996, thì moïi ngöôøi daùo daùc ñi tìm taùc giaû.
Nhöng khi oâng noùi tieáp raèng, nhaø vaên Nguyeãn Ñình Toaøn khoâng ôû gaàn chuùng ta, oâng coøn ôû Vieät Nam... thì luùc aáy, ai naáy baét ñaàu chaêm chuù vaøo "Ñoàng Coû".
Nhaø Baùo Leâ Ñình Ñieåu, hieän laø Giaùm Ñoác cuûa Ñaøi phaùt thanh VNCR (Vietnamese California Radio), laïi gôïi söï toø moø hôn nöõa cho cöû toïa baèng caùch ñöa ra nhöõng caâu hoûi: "Taïi sao Ñoàng Coû coù maët nôi ñaây, mieàn Nam Cali? Taùc phaåm ra ñôøi trong boái caûnh naøo?Nhöõng ai seõ noùi veà Ñoàng Coû?"...
Ñoù môùi chæ laø vaøi chi tieát trong buoåi ra maét saùch.
Coøn naøo laø Phaïm Duy, Quyønh Giao, Thaûo Tröôøng, Ngoâ Maïnh Thu, Duy Lam, Phan Laïc Tieáp, Ñinh Quang Anh Thaùi, Phaïm Phuù Minh, Nghieâu Ñeà, Ñoã Ngoïc Yeán, Haø Linh Baûo, Troïng Nghóa Moäng Lan, Khuùc Lan, Phan Ngoâ, Y Sa, Vöông Höông, vaø... khaù ñoâng thaân höõu nöõa.
Moät nhaân vaät xa laï trong vaên hoïc ñöôïc môøi leân dieãn ñaøn, ñoù laø Nguyeãn Ñình Tri, con trai cuûa Nguyeãn Ñình Toaøn. Tri hieän ôû Los Angeles, California. Anh ñaõ noùi veà söï ra ñôøi cuûa cuoán saùch, vaø nhöõng lôøi caùm ôn cuûa anh ñoái vôùi nhöõng ngöôøi baïn thaân cuûa Nguyeãn Ñình Toaøn, ñaõ toå chöùc cho buoåi ra maét Ñoàng Coû hoâm nay.
Coù moät chi tieát maø Nguyeãn Ñình Tri khoâng noùi treân buïc. Chính laø söï söï ra ñôøi cuûa cuoán tieåu thuyeát.
Treân nguyeân taéc, cô sôû Ñoàng Dao ôû Sydney, UÙc Chaâu, chòu traùch nhieäm xuaát baûn. Nhöng caùi loõi cuûa vaán ñeà laø moät ngöôøi mang teân "Tuùc". OÂng Tuùc laø moät nhaø nghieân cöùu veà vaên hoïc Vieät Nam taïieäc thaät ñôn giaûn chæ coù theá.
Ñoäc giaû ôû Quaän Cam ñaõ ñoùn nhaän taùc phaåm nhö laø moät kyû nieäm moãi khi nhôù ñeán nhaø vaên coù: "Maùi toùc thöa chaûi boàng, ñöôøng ngoâi gaàn laán vaøo giöõa, chieác kính caän thò goïng kim loaïi treân khuoân maët hôi taùi. Ñoâi caùnh tay khaúng khiu, chieác aùo sô mi ngaén tay troâng caøng thaáy quaù khoå... Toaøn laø ngöôøi cuûa caø pheâ La Pagode. Nghó tôùi oâng, ngöôøi ta nhôù tôùi La Pagode vaø nghó tôùi La Pagode, ngöôøi ta luoân luoân nhôù tôùi Nguyeãn Ñình Toaøn..." (Buøi Baûo Truùc, Nguyeãn Ñình Toaøn ôû La Pagode).
Khoâng phaûi Buøi Baûo Truùc ñoïc leân ñieàu aáy trong buoåi ra maét saùch. OÂng ôû tít taän Hoa Thònh Ñoán.
Nhaø baùo Leâ Ñình Ñieåu vôùi gioïng traàm aám, loâi cuoán ngay töùc khaéc ngöôøi nghe baèng vaên cuûa Buøi Baûo Truùc hay baèng aâm saéc cuûa oâng?
Khoù nghó quaù. Nghe oâng ñoïc, ngöôøi ta töôûng nhö gioïng cuûa Nguyeãn Ñình Toaøn thoang thoaûng ñaâu ñaây treân laøn soùng ñieän Ñaøi phaùt thanh Saøigoøn trong chöông trình "Nhaïc Chuû Ñeà" veà ñeâm vaäy.
Giôû soá baùo Ngöôøi Vieät ra ngaøy Thöù Baåy 9.3.96, Nguyeãn Xuaân Hoaøng vieát veà: "Nguyeãn Ñình Toaøn, Saøigoøn, Pagode" tröôùc ñoù.
Ñoaûn vaên ba ngaøn chöõ, boán ñoaïn. Ñoaïn hai:
"Vaâng, coù theå noùi gaàn nhö toaøn boä tieåu thuyeát Nguyeãn Ñình Toaøn, nhaân vaät xöng "toâi", ngoâi thöù nhaát soá ít bao giôø cuõng laø moät phuï nöõ. Phaûi chaêng ñoù laø moät caùch ñeå oâng hoùa thaân vaøo moät gioáng phaùi khaùc, moät ngöôøi khaùc, noùi giuùp cho hoï nhöõng suy nghó khoâng phaûi cuûa mình. Ñoù cuõng laø moät thaùch thöùc cuûa nhaø vaên, khi
taùch ra khoûi caùi "toâi" trong truyeän vôùi caùi toâi ngoaøi ñôøi. Nhöng moät maët khaùc döôøng nhö trong söï löïa choïn naøy cho thaáy chöõ nghóa vaên chöông Nguyeãn Ñình Toaøn laø thöù chöõ nghóa meàm maïi, nhieàu suy töôûng vaø ít, raát ít ñoäng taùc..."
Quyønh Giao "Nghe Nhöõng Xoùt Xa Töø Ñoàng Coû" baèng taâm tình cuûa ngöôøi nhaïc só.
Coâ: " Nhôù laïi taùc giaû vaø caû khoaûng ñôøi möôøi taùm ñoâi möôi khi mình haùt trong ñaøi phaùt thanh, nôi maø Nguyeãn Ñình Toaøn ñaõ coäng taùc khaù laâu, Quyønh Giao môû taùc phaåm ra maø nhö roùn reùn laàn giôû laïi nhöõng kyû nieäm thô moäng nhaát cuûa thôøi con gaùi..."
Thaûo Tröôøng laïi khoâng noùi nhieàu veà "Ñoàng Coû", oâng ñeà caäp nhieàu veà Baø Toaøn. Nhaéc laïi daáu aán can ñaûm cuûa Baø Toaøn, chæ trong moät caâu hoûi ñoái vôùi moät nhaø vaên Coäng Saûn, khi ñeán thaêm baø taïi nhaø, vaø ngoû yù muoán in taùc phaåm cuûa choàng baø. Thaûo Tröôøng noùi raèng baø Toaøn ñaõ hoûi: "Xin haõy traû lôøi cho toâi, taïi sao baét giam caàm tuø nhaø toâi vì toäi laø nhaø vaên, baây giôø laïi ñeán xin in saùch!?"
Daãu sao thì aâm nhaïc cuõng khoâng theå thieáu ñöôïc trong moät buoåi chieàu ôû Cali, moät buoåi chieàu cuûa rieâng "Ñoàng Coû, Nguyeãn Ñình Toaøn". Keát luaän cuûa baøi "phoùng söï" xin ñöôïc chaám ôû chuoãi aâm thanh ñoïng laïi trong chieàu. Caùm ôn caùc vaên ngheä só ñaõ coù maët trong buoåi ra maét "Ñoàng Coû". (Lyù Kieán Truùc)